โรงเรียนบ้านปลวก  ก่อตั้งเมื่อวันที่  1  มิถุนายน  2482  ที่ศาลาวัดอัมพวันบ้านปลวก  ตำบลคำสะอาด   อำเภอสว่างแดนดิน   จังหวัดสกนคร    ห่างจากอำเภอสว่างแดนดิน  24  กิโลเมตร  และตั้งห่างจากตัวจังหวัดสกลนคร  118  กิโลเมตร   เปิดทำการสอนตั้งแต่ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-4 มีครูคนแรก 2 คน  โดย  นายหนูเขียน  วงศ์รัตนะ  เป็นครูใหญ่

       ต่อมาในเดือนพฤษภาคม  2511  ได้รับงบประมาณสร้างอาคารเรียนแบบถาวร  แบบสน.002  ขนาด  3   ห้องเรียน (ชาวบ้านหาตัวไม้สมทบ 50%)  วันที่ 20   สิงหาคม  2518  ได้รับงบประมาณประมาณสร้างบ้านพักครู  1  หลัง  ต่อมาได้รับงบประมาณสร้างอาคารเรียนถาวร  แบบ ป. 1 ฉ  ขนาด 3 ห้องเรียน พร้อมบ้านพักครู  1  หลัง     ปี พ.ศ. 2540  ได้รับงบประมาณสร้างอาคารเรียนคอนกรีตเสริมเหล็ก  ขนาด 8 ห้องเรียน (แบบ  สปช. 105/2529)  และได้รับความไว้วางใจในการบริหารงานจึงถูกคัดเลือกให้เป็นโรงเรียนดีเด่นของโรงเรียนปฏิรูปการศึกษา  มีห้องพิเศษ  3  ห้อง  คือ  ห้องวิทยาศาสตร์   ห้องปฏิบัติการทางภาษา  และห้องคอมพิวเตอร์

      ต่อมาวันที่ 19  มีนาคม   2545   ได้มีการประกาศให้เปลี่ยนชื่อโรงเรียนจากโรงเรียนบ้านปลวก  เป็นโรงเรียนบ้านปลวกธาตุโสภาวิทยา   ตามประกาศคณะกรรมการประถมศึกษาจังหวัดสกลนคร

    ปัจจุบันโรงเรียนบ้านปลวกธาตุโสภาวิทยา   มีอาคารเรียน  3  หลัง   อาคารหอสมุด 1 หลัง อาคารอเนกประสงค์  1  หลัง  ห้องน้ำ   3  หลัง   มีผู้บริหาร   1  คน  ข้าราชการครู  9  คน           เจ้าหน้าที่ธุรการ  1  คน   แม่ครัว  2  คน   เปิดทำการสอน  2  ระดับ   คือ   ระดับก่อนประถมศึกษาและระดับประถมศึกษา   จำนวนนักเรียนทั้งหมด  183  คน