โรงเรียนบ้านหนองหวาย     เดิมเรียกว่าโรงเรียนประชาบาล  ตำบลตาลเนิ้ง  4  ( วัดอัมพัน )  โดยใช้ศาลาการเปรียญ  ตำบลตาลเนิ้ง   อำเภอสว่างแดนดิน  จังหวัดสกลนคร  เป็นสถานที่เรียน  เริ่มจัดตั้งอย่างเป็นทางการ  เมื่อวันที่  1   กันยายน  2464   จัดการเรียนการสอนเป็น  3  ชั้น คือ  ชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 , 2 , 3 ทำการสอนโดยประมวลการสอนศึกษาพิเศษภาค  2  กระทรวงศึกษาธิการ  สมัยนายอำมาตย์ตรีโต๊ะ  คำเทาะนายอำเภอบ้านหัน  ( อำเภอสว่างแดนดิน ใน ปัจจุบัน ) 

                        ต่อมาปี พ.ศ. 2500   โรงเรียนได้รับงบประมาณจากทางราชการ  3,200  บาท  นำมาสร้างอาคารเรียนแบบ  ป. 3 ลดรูป  แต่งบประมาณไม่เพียงพอจึงขอความร่วมมือจากชาวบ้านและครูสละเงินร่วมกัน 

10,000 บาท  อาคารหลังนี้ จึงเสร็จเรียบร้อย เมื่อวันที่  24  ธันวาคม  2501

ปี พ.ศ.  2518  โรงเรียนได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารชั่วคราว  กว้าง 6 เมตร  ยาว  12เมตร

สูง 3.5  เมตร  จำนวน  1 หลัง  ต่อมาโรงเรียนได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียน  แบบ 216  กรมสามัญ  ขนาด 6 ห้องเรียน จำนวน  1  หลัง

                        ปี พ.ศ.  2530  โรงเรียนได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารอเนกประสงค์  แบบ  สปช. 202 / 26  จำนวน  1  หลัง

                        ปี  พ.ศ.  2523  ได้มีกฎหมายโอนโรงเรียนประชาบาล  สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัด  กรมการปกครอง  กระทรวงมหาดไทย  ไปสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ  กระทรวงศึกษาธิการ

                        ปี พ.ศ.  2535  กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศใช้หลักสูตรประถมศึกษา  พ.ศ.  2521  ( ฉบับปรับปรุง 2533 )

                        ปี  พ.ศ.  2540  โรงเรียนได้เปิดสอนชั้นอนุบาล ตามนโยบายกระทรวงศึกษาธิการ

                        ปัจจุบัน  โรงเรียนได้เปิดการเรียนการสอนตามหลักสูตรประถมศึกษา  พ.ศ.  2544  ในระดับชั้นอนุบาล -  ประถมศึกษาปีที่  6